
ڕێبوار عەبدوڵا
پارتی و یەکێتیی وەک دوو هێزی سەرەکی دەسەڵاتدار لە هەرێمی کوردستان، بەردەوام بە چاوی گومان و ترسەوە لە خۆپیشاندان و ناڕەزایەتییە جەماوەرییەکان ی کوردستان دەڕوانن. ئەم نیگەرانییە چەندین هۆکاری سیاسی، ئابووری، ئەمنی و مێژوویی لەپشتەوەیە کە وایکردووە مامەڵەیان لەگەڵ ئەم مافە مەدەنییەدا زۆرجار بە توندوتیژی و سنووردارکردنی ئازادی وەڵام بدرێتەوە.
گرنگترین هۆکارەکان:
ترس لە لەدەستدانی کۆنترۆڵ و فراوانبوونی ناڕەزایەتییەکان: یەکێک لە سەرەکیترین هۆکارەکان، ترسی هەردوو حیزبە لەوەی خۆپیشاندانەکان لە کۆنترۆڵ دەربچن و فراوان بن بۆ شارەکانی ژێر دەسەڵاتیان، بەتایبەتی گواستنەوەی خۆپیشاندانەکان بۆ هەولێر کە پایتەختی هەرێمە و وەک قەڵای پارتی سەیر دەکرێت، نیگەرانییەکی گەورەیە بۆ ئەو حیزبە.ئەم ترسە وادەکات ڕێکاری ئەمنی توند بگرنەبەر و هێزێکی زۆر بە جلوبەرگی مەدەنییەوە بڵاوە پێبکەن بۆ ڕێگریکردن لە گردبوونەوەکان.
پاراستنی بەرژەوەندییە ئابووری و سیاسییەکان: پارتی و یەکێتی خاوەنی بەرژەوەندیی ئابووری و سیاسیی فراوانن لە هەرێمدا. خۆپیشاندانەکان کە زۆرجار داوای شەفافیەت، باشترکردنی گوزەران، دابینکردنی مووچە و هەلی کار دەکەن، دەتوانن هەڕەشە لەم بەرژەوەندییانە بکەن. بۆ نموونە، خۆپیشاندان دژی قاچاغی نەوت و گەندەڵی، ڕاستەوخۆ بەرژەوەندییە ئابوورییەکانی هەردوو حیزب دەکاتە ئامانج.
لاوازبوونی شرۆعیەت و متمانەی جەماوەر: بەردەوامیی خۆپیشاندانەکان و ناڕەزایەتییەکان ئاماژەن بۆ لاوازبوونی متمانەی خەڵک بە دەسەڵاتی سیاسی. هەردوو حیزب لە هەڵبژاردنەکاندا ڕێژەی دەنگەکانیان کەمیکردووە و بەشێکی زۆری خەڵک بەشداری ناکەن، ئەمەش نیشانەی بێهیواییە لە سیستمی سیاسیی ئێستا. بۆیە، هەر خۆپیشاندانێک وەک هەڕەشەیەک بۆ سەر ئەو شرۆعیەتە کەمەی کە ماویانە، سەیر دەکەن.
ترس لە دووبارەبوونەوەی سیناریۆکانی ڕابردوو و “بەهاری عەرەبی”: گۆڕانکارییەکانی ناوچەکە و ئەو ڕاپەڕینانەی کە بە “بەهاری عەرەبی” ناسراون، ترسیان لای دەسەڵاتدارانی هەرێم دروستکردووە. ئەوان نیگەرانن لەوەی خۆپیشاندانەکان ببنە هۆی گۆڕانکاریی ڕیشەیی و لەدەستدانی دەسەڵاتیان، هەروەک چۆن لە هەندێک وڵاتی عەرەبیدا ڕوویدا.
مامەڵەی دووفاقییانە و خۆنواندن وەک ئۆپۆزسیۆن: هەندێک جار، بەتایبەتی یەکێتی، هەوڵیداوە خۆی وەک پاڵپشتی داواکاریی خۆپیشاندەران نیشان بدات، بەڵام لە هەمان کاتدا کە بەشدارە لە حکومەت و بەرپرسە لە کێشەکان، دوای ماوەیەک پشتی لە داواکارییەکان کردووە.ئەم مامەڵە دووفاقییە نیشانەی ئەوەیە کە حیزبەکان زیاتر لە خەمی پاراستنی پێگەی خۆیاندان نەک چارەسەرکردنی کێشەکان.
بەکارھێنانی توندوتیژی و سنووردارکردنی ئازادییەکان: حکومەتی هەرێم کە لەلایەن پارتی و یەکێتییەوە بەڕێوەدەبرێت، ڕەخنەی زۆری لێدەگیرێت لەسەر بەکارهێنانی توندوتیژی دژی خۆپیشاندەران و ڕۆژنامەنووسان. گرتن و زیندانیکردنی چالاکوانان و ڕۆژنامەنووسان لە ناوچەکانی ژێر دەسەڵاتی هەردوو حیزبدا دیاردەیەکی بەرچاوە و ئەمەش وەک هەوڵێک بۆ ترساندن و کپکردنی دەنگە ناڕازییەکان لێکدەدرێتەوە.[
بەکارهێنانی بیانووی “دەستی دەرەکی” و “ئاژاوەگێڕی”: یەکێک لە تاکتیکە باوەکانی هەردوو حیزب بۆ بێبایەخکردنی خۆپیشاندانەکان، تۆمەتبارکردنی لایەنە سیاسییەکانی دیکە یان “دەستی دەرەکی”یە بە هاندانی “ئاژاوە و فیتنە”ئەمە لە کاتێکدایە کە زۆربەی خۆپیشاندانەکان داواکاری ڕەوای خەڵکن بۆ مافە سەرەتاییەکانیان.
لە کۆتاییدا، دەتوانرێت بوترێت کە ترسی پارتی و یەکێتی لە خۆپیشاندانەکان لە تێگەیشتنێکی قووڵەوە سەرچاوە دەگرێت کە هەر جووڵەیەکی جەماوەریی فراوان و ڕێکنەخراو لەلایەن خۆیانەوە، دەتوانێت ببێتە هەڕەشەیەکی جیددی بۆ سەر دەسەڵات و بەرژەوەندییە چەندین ساڵەیان و هاوکێشە سیاسییەکان بەشێوەیەک بگۆڕێت کە لە بەرژەوەندی ئەواندا نەبێت.
